Anadolu’nun topografyasına ve bitki örtüsüne bakarak Rize’yi tahmin etmek olanağı yoktur. Rize Anadolu’ya oranla daha engebeli sarp ve haşindir. Bitki örtüsü yer karası görülmeyecek kadar gürdür. Kıyı şeridi ve iç kesimler değişik tonuyla adeta yeşile boğulmuştur. Rize flora olarak da dünyada ün yapmıştır. 20 civarında endike bitki Rize’de yetişmektedir.
Kıyı şeridi yanında iç kesim, o arada dağ ve yaylalar apayrı bir görüntü ile bu tabloyu tamamlamakta geleneksel köy ve yayla ev mimarisi doğayı etkileyici bir zenginlik katmaktadır.Rize’yi gezip görenler umduklarından daha zengin ve her yönüyle büyüleyici doğa ile karşılaşırlar. Rize’ye gelen dağcılar Doğu Karadeniz’in yüksek zirvesi “KAÇKAR’ lara çıkabilmekte, dünyanın en ünlü balını “ANZER”de
tadabilmekte “AYDER” kaplıcalarından yararlanabilmektedir.
Kısaca tüm bu özellikleri ve güzellikleri görebilmek için ilgi duyan herkese “RİZE GEZİSİ” ni öneriyoruz.
Tarihçesi
Pontus Krallığı döneminde “SANNİKA” Roma imparatorluğu döneminde “Pontus Polemoniacus”, Osmanlı imparatorluğu ve Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde “LAZİSTAN” olarak anılan Rize’nin bugünkü adının nereden geldi yolunda farklı rivayetler vardır. Bir görüşe göre yunanda da pirinç anlamına gelen “Rhizos” ya da Rumcada dağ eteği anlamına gelen Rhiza sözcüklerin değişime uğrayarak Rize olduğu şeklindedir. Bir diğer görüş ise Osmanlıca’da kırıntı, döküntü anlamına gelen “Rize” kelimesinin aynen kullanımıyla ilin adını aldığıdır.
Rize’nin yazılı tarihine ilişkin dolaysız bilgiler, Ege’de yaşayan Miletos’lu denizcilerin yöreye yaptığı seferlerle başlar. M.Ö. 670’lerde Milatos’ların Karadeniz kıyılarında kurdukları Kolonileri Rize’ye kadar uzattıkları biliniyor. Med ve Persler’in de istilasına uğrayan bölge daha bu dönemde lyonlulann dolayısıyla Grek Kültürünün etkisine girmiştir.
İlkçağlarda Pontus Krallığı’nın egemenliğine giren Rize yöresi 11. yy.’a kadar islâmi akımların etkisi dışında kaldı. 11. yy. da Büyük Selçuklular’ın yükselme döneminde Melikşah’ın (1072-1092) hakimiyeti altına girdi, ancak 1. Haçlı Seferinde (1096-1099) tüm Karadeniz kıyılan gibi Rize’de önce Bizans, daha sonra da Trabzon Rum Pontus Imparatorluğu’na katıldı.
1461′ de Sultan Mehmet tarafından Trabzon ile birlikte Osmanlı sınırları içine alındı. Bu yıllarda, Rize’nin Trabzon eyaleti Batum Gonya Sancağı içinde yeraldığı biliniyor. 19. yy.’ın ikinci yarısında Trabzon eyaletinin bir sancak merkezi olan Batum Rusya’ya bırakılınca Rize sancak merkezi oldu. Birinci Dünya Savaşında Ruslar tarafından işgal edilen Rize 2 Mart 1918’de işgalden kurtuldu ve 1924’de İl Merkezi oldu.
Coğrafyası
Doğu’da Artvin, Güneyde Erzurum ve Bayburt, Batıda Trabzon ve Kuzey’de Karadeniz ile sınırlı olan Rize, çok engebeli
bir arazi yapısına sahiptir. Deniz kenarlarındaki dar vadi ağızları hemen hemen hiç yoktur. Yüksek rakımlı tepeler arasındaki
en yüksek nokta olan Kaçkar (3932 m.) yaz-kış kar tutar. Kaçkar Dağının doğal yapısı birçok kış sporu yanında, trekking ve dağcılık içinde topografyaya sahiptir. Dağ kayak için Kaçkarlar doğal bir pist görünümündedir.
Rize ili topraklan Kuzey Anadolu kıyı dağlarının yüksek kesimlerinden doğarak Karadeniz’e dökülen irili ufaklı birçok
akarsu ile bölünür. En önemlileri Fındıklı Deresi, Büyükdere, Pazar Deresi, Karadere, İyidere ve Fırtına Deresi’dir. Bu dereler çeşitli yerlerde şelalelerle süslenir., Alabalık cinsinin en iyileri bu derelerde yetişir. Rize’deki göller, dağların yüksek kesimlerinde buzulların aşındırması neticesinde oluşmuş buzul göllerdir. Bu göller Çamlıhemşin ve Ikizdere’nin sahip olduğu doğa harikalarıdır.
Rize’de kışlar ve yazlar ılık geçer. Yıllık sıcaklık ortalaması +14° civarındadır. Bölge Türkiye’nin en çok yağış alan yeridir. Yılda m2’ye 2510 kg yağış düşer. Bu iklim özelliklerine göre yörede Akdeniz bitkileri turunçgiller ve çay yetişir. Ormanlarda en çok kayın, meşe, kestane, ıhlamur, ladin, kızılağaç ve Orman gülü bulunur. Ormanlarda kurt, ayı, yaban domuzu, çatal boynuzlu dağ keçisi, huş tavuğu ve kuşlar bulunur. Bölge kuş gözlemciliği için de uygun bir ortam oluşturur.
Turizm Değerleri
Rize dik yamaçlı vadileri, doruklara ulaşılabilir dağlan, buzul gölleri, zümrüt yeşili yaylaları, tarihi kemer köprüleri ve kaleleri, coşkun akan dereleri ile çok özel bir turizm beldesidir. Kano, deltaplan, dağ, kayak, trekking gibi bir dizi hoby turizm etkinliğine uygun doğaya, güvenilir ve içtenlikli bir ortama sahiptir.
a) Yaylalar: Kaçkar sıradağlarının eteklerinde, Çamlıhemşin, Hemşin ve İkizdere ilçelerinde yoğun biçimde yer alan yaylalar, iyi korunmuş özgün mimarili evleriyle bulutların ötesinde bir yaşam sunar izleyenlere. Bu yaylalardan Ayder, Aşağı-Yukan
Kavron ve Anzer yaylaları Turizm Merkezidir. Bu yaylalar özellikle yaz aylarında yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri olur.
b) Dağ Sporları : Kaçkar Dağları Türkiye’nin 4 büyük dağıdır. Alp dağları silsilesindendir. Yürüyüşler dağ tırmanışları, için uygun bir ortam oluşturur. Flora ve fauna olarak da çok özel bir yapıya sahiptir.
c) Kano : Rize derelerinde özellikle Fırtına ve İyidere’de karların eridiği zamanda “Kano” yapılmaktadır.
d) Termal Turizmi : Doğu Karadeniz’in tek kaplıcası AYDER’dedir. Çok hastalığa iyi geldiği kanıtlanan kaplıca ilgi odağıdır. Ayrıca içmece olarak Rize zengindir. Özellikle ANDON içmecesi mide ve böbrek hastalıklarına iyi gelmektedir. Ikizdere Ilıca Köyünde de sıcak su sondaj çalışmaları devam etmektedir.
e) Kuş ve Kelebek Gözlemciliği : Kaçkar’ların zengin florası yanında kuş ve kelebeklerin fazlalığı bu etkinliğin yapılmasına fırsat verir. Özellikle İkizdere Çamlık bölgesi bu aktivite için çok uygun bir ortam oluşturur.
f) Safari : Bu bölge safari için en güzel doğal parkurlara sahiptir.
Rize, Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan, bölgenin en karakteristik özelliklerini gösterir. Anadolu’nun diğer bölgelerinden coğrafi yapısıyla olduğu gibi kültürel yapısı ile de ayrılır. Dik yamaçlı vadileri, doruklara ulaşılabilir dağları, buzul gölleri, zümrüt yeşili yaylaları, tarihi kemer köprüleri ve kaleleri, coşkun akan dereleri ile çok özel bir turizm beldesidir.
Yeşillikler kenti olan Rize’de çoğu Osmanlı döneminde yapılmış çok sayıda mimari eser bulunmaktadır. Rize ilinin tarihi zenginliklerinin yanısıra, doğa güzellikleriyle de çekici bir turizm merkezi olup özellikle Hemşin yaylaları son yıllarda yayla turizminin en çok rağbet gören durakları olmuştur. Rize ilinin dikkate değer tarihi ve turistik yerleri şunlardır
Tarihi yerler
* Rize Kalesi
* İslampaşa camii
* Gülbahar camii
* Caferaşa camii
* Zeleki Kalesi
* Atina kalesi veya Kız Kulesi
* Zilkale
* Kale-i Bala
Doğal Güzellikleri
* Ayder yaylası ve kaplıcası
* Andon içmesi
* İkizdere Şimşirli içmesi
* Elevit yaylası
Tarihçe
Antik Çağ’da kurulan Yunan kolonilerinden birisi olup ilk olarak Bizanslı tarihçi Prokopius’un notlarında Trabzon bölgesi içinde bir köy olarak Rhizaeum formunda bahsi geçmektedir.[3] 1461 yılında Trabzon İmparatorluğu’nun yıkılmasın ile Osmanlı egemenliğine girmiş, 19. yüzyılın ikinci yarısında Batum’un Ruslar’a bırakılmasının ardından Lazistan sancakına başkent, Cumhuriyet döneminde il merkezi olmuştur. 1. Dünya savaşında yaklaşık iki yıl süren Rus işgalinin ardından özellikle çay ekiminin yaygınlaşması ile önemli bir gelişme göstermiştir.
İklim
Kıyı kesiminde ılık ve çok yağışlı bir iklim hüküm sürmektedir. Rize ili Türkiye’Nin en çok yağıl aşan bölgesidir.
Ulaşım
Türkiye’nin her tarafından Rize’ye karayolu bağlantısı vardır. Doğu Karadeniz sahil şeridi üzerinde yer alan Rize’de ulaşım karayolu ve deniz yoluyla yapılmaktadır. Ulaşımda ağırlık karayolundadır. Demiryolu ağı ve hava limanı ilimizde mevcut değildir. Hava yolu ile ulaşım, Rize’ye en yakın il olan Trabzon havalimanından sağlanmaktadır.
Batıda 76 km ile Trabzon’a, güneyde İkizdere ilçesi üzerinden 251 km ile Erzurum’a, doğuda ise 159 km. ile Artvin’e ve 109 km. ile de Sarp Sınır Kapısı’na kara yolu ile bağlantılıdır. Yıl boyu ülkenin her tarafına kolayca ulaşım olanağı mevcuttur. Ayrıca yaz aylarında İstanbul-Samsun-Trabzon bağlantılı feribot seferleri Rize’ye kadar uzanmaktadır. Bağımsız Devletler Topluluğundan gelen turistler için Rize-Batum, Rize-Tiflis arası otobüs seferleri yapılmaktadır.
Doğu Karadeniz limanları içerisinde gelişmeye en müsait topoğrafik konumda olan liman, Rize limanıdır. Liman, konumu itibari ile karayolu hatlarına bağlı olup; Trabzon, Hopa, Rusya limanları ve İkizdere-Erzurum üzerinden İran bağlantısı ile
